Hekayələr. Эрнест Миллер ХемингуэйЧитать онлайн книгу.
respublikanın taleyindən gedir. Belə bir adam bizim respublika üçün təhlükəlidir.
– Başqa ofisiantlar da onu tanıdılar?
– Deyəsən. Amma heç kim heç nə demədi. O, köhnə müştəridir.
– Mən də köhnə müştəriyəm.
– Bəlkə, indi o da bizim tərəfimizdədir?
– Yox, – dedim. – Bilirəm ki, belə deyil.
– Mən heç vaxt heç kimi ələ verməmişəm.
– Buna artıq özünüz qərar verin. Bəlkə, bir başqa ofisiant onun barəsində məlumat çatdıracaq.
– Yox. Onu yalnız köhnə işçilər tanıyır, onlarsa xəbər verən deyillər.
– Yenə sarı cin və pivə gətirin, – mən dedim. – Kinə isə şüşənin dibində hələ var.
– O nə danışır? – Con soruşdu. – Mən çox az şey başa düşdüm.
– Vaxtilə hər ikimizin tanıdığı bir adam indi buradadır. O, göyərçin vurmaqda usta idi, mən onu yarışlarda görmüşəm. Faşistdir və bura niyə gəldiyini bilmirəm, amma böyük axmaqlıq edib. Düzü, həmişə olduqca cəsur və olduqca axmaq olub.
– Onu mənə göstərin.
– Ordadır, təyyarəçilər oturan masanın arxasında.
– Onlardan hansıdır?
– Günəşdən ən çox qaralan, pilotkasını gözünün üstünə çəkən. Hal-hazırda gülən.
– O, faşistdir?
– Bəli.
– Fuentes-del-Ebrodan sonra belə yaxından faşist görməmişəm. Burada çoxdurlar?
– Arabir gözə dəyirlər.
– Onlar da siz içəndən içirlər? – Con dedi. – Biz bunu içirik, başqaları baxıb elə düşünürlər ki, faşistik. Necə? Qulaq asın, siz Cənubi Amerikada, Qərb sahillərində, Maqalyanesdə olmusunuz?
– Yox.
– Əla yerdir. Amma yaman çox sək-kiz-a-yaq var.
– Nə var?
– Səkkizayaq, – yunan yoldaş bunu özünəməxsus tərzdə tələffüz etdi. – Bilirsiniz, onların səkkiz ayağı olur.
– Hə, – mən dedim. – Səkkizayaqlı ilbiz.
– Elədir. Səkkizayaqlı ilbiz, – Con təkrar etdi. – Bilirsiniz, mən dalğıcam. Bu peşədə yaxşı pul qazanmaq olur, amma yaman çox səkkiz-ayaq var.
– Nədi, zəhlənizi tökmüşdülər?
– Necə? Zəhlə tökmək nədi, anlamıram. Birinci dəfə mən Maqalyanes limanında suya girmişdim, dərhal qabağıma səkkizayaq çıxdı. Bütün ayaqları üstündə dayanmışdı. Bax belə. – Con barmaqlarını masaya dirədi, dirsəklərini və çiyinlərini qaldırdı, gözlərini bərəltdi. – Məndən hündür idi və düz gözümün içinə baxırdı. Məni yuxarı qaldırsınlar deyə kəndiri dartdım.
– Nə böyüklüyündə idi, Con?
– Dəqiq deyə bilmərəm, çünki dəbilqəmin şüşə gözlüyü mane olurdu. Ancaq başı dörd futdan az olmazdı. Özü də ayaqlarının üstündə dayanıb mənə bax belə baxırdı (o, gözlərini üzümə zillədi). Məni yuxarı qaldırıb dəbilqəmi çıxardanda dedim ki, bir də aşağı enən deyiləm. Belə olanda böyüyümüz dedi: “Con, sənə nə olub? Səkkizayaq səndən daha çox qorxub”. Mənsə cavab verdim: “Bu, mümkün deyil!” Bəlkə, bu faşist içkisindən bir də içək?
– Olar, – dedim.
Mən o biri masanın arxasında oturan adama göz qoyurdum. Onun adı Luis Delqado idi. Sonuncu dəfə Delqadonu 1933-cü ildə San-Sebastyanda göyərçinlərə atəş açma yarışlarında görmüşdüm. Yadımdadır ki, biz onunla yuxarı tribunada yanaşı dayanıb “Böyük mükafat” uğrunda final yarışını izləyirdik. Biz Delqado ilə mənim maddi imkanlarımdan qat-qat artıq, düşündüyüm qədər, həmin vaxt onun da ödəmə qabiliyyətini aşan məbləğdə mərcə girmişdik. O, pilləkənləri enəndə və heç nəyə baxmayaraq uduzduğu məbləği ödəyəndə fikirləşmişdim ki, özünü necə də məğrur aparır, göstərməyə çalışır ki, mərci mənə uduzmağı da şərəf sayır. Sonra onunla barda bala-bala martini qurtuldatdığımız zaman özümü olduqca yüngül hiss edirdim, çünki sudan quru çıxmış kimiydim. Eyni zamanda uduzmağın onun üçün nə dərəcədə ağır olduğunu bilmək istəyirdim. Mən bütün həftəni çox pis, o isə əksinə, olduqca sərrast atəş açmışdı, özü də daim əlçatmaz göyərçinləri seçirdi və həmişə mərcə girirdi.
– Tam xoşbəxtlik üçün revanşla aranız necədir? – o soruşdu.
– Ürəyiniz istəyirsə.
– Əgər siz etiraz etmirsinizsə, istəyir.
– Neçədən?
O, pul kisəsini çıxartdı, içinə baxdı və şaqqanaq çəkdi.
– Əslinə baxanda mənim üçün fərqi yoxdur, – o dedi, – məsələn, səkkiz min pesetdən. Məncə, o qədər pulum olar.
Həmin vaxtın məzənnəsi ilə bu, təxminən min dollar edirdi.
– Yaxşı, – mən dedim və dərhal da daxili sakitlik hissim yoxa çıxdı, onun yerini mənasız risk həvəsi tutdu. – Kim başlayır?
– Siz başlayın.
Biz beş pesetlik ağır gümüş pulları ovcumuzda silkələdik. Sonra hər birimiz öz pulumuzu sol ovcumuzda tutub sağ ovcumuzla üstünü örtdük.
– Sizdəki nədir? – o soruşdu.
Mən sağ əlimi götürdüm və XIII Alfonsun uşaqlıq profilinin üstünü açdım.
– Kral, – dedim.
– Bu kağızları götürün və lütfən, içki sifariş edin. – O, pul kisəsinin içini boşaltdı. – Məndən yaxşı qoşalülə alarsınızmı?
– Yox, – dedim. – Qulaq asın, Luis, əgər sizə pul lazımdırsa…
Mən qalın, parıltılı-yaşımtıl rəngli minlik pul dəstəsini ona uzatdım.
– Səfehləməyin, Enrike, – o dedi. – Biz mərc gəldik, elə deyil?
– Elədir. Amma biz bir-birimizi kifayət qədər tanıyırıq.
– Görünür, o qədər də yaxşı tanımırıq.
– Yaxşı, – mən dedim. – Özünüz bilərsiniz. Nə içəcəyik?
– Kinəli cinlə aranız necədir? Qəşəng içkidir.
Biz kinəli cin içdik, onu pulsuz qoyduğuma görə özümü xeyli pis hiss etsəm də, udmağıma şad idim və kinəli cin mənə əvvəllər olduğundan daha dadlı gəldi. Belə şeylər haqda yalan danışmaq və udmağına guya sevinmədiyini söyləyərək riyakarlıq etmək nəyə lazımdır? Amma bu Luis Delqado yaman oyunçu idi.
– Düşünmürəm ki, cibinə baxıb oynamaq ləzzət versin. Necə düşünürsünüz, Enrike?
– Bilmirəm. Heç vaxt cibimə görə oynamamışam.
– Yalan danışmayın. Sizin ki pulunuz çoxdur.
– Təki