1
wczas (daw.) – wypoczynek. [przypis edytorski]
2
pozór (daw.) – tu: wygląd. [przypis edytorski]
3
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
4
Treviso – lokowane w XI wieku miasto położone na Nizinie Weneckiej. Przez długi czas było pod panowaniem weneckim. [przypis edytorski]
5
Henryk z Bolzano (1250–1315) – zw. też Henrykiem z Treviso; drobny rzemieślnik, żył w skrajnym ubóstwie i bogobojności; został pochowany w katedrze w Treviso, gdzie rozwinął się jego kult. [przypis edytorski]
6
mieć w zachowaniu kogoś (daw.) – szanować kogoś. [przypis edytorski]
7
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
8
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
9
nie mieszkając (daw.) – nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
10
przytomny (daw.) – obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
11
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
12
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
13
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
14
łatwie – dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
15
podesta – w średniowiecznych włoskich miastach najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych. [przypis edytorski]
16
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
17
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
18
rankor (daw.) – żal, złość. [przypis edytorski]
19
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
20
Amor (mit. rzym.) – bóg miłości i pożądania, przedstawiany jako chłopak z łukiem i strzałami. [przypis edytorski]
21
święty Julian – zw. Gościnnym, patron miasta Macerata; opowieści mówią, że zabił on w gniewie własnych rodziców, którzy spali w jego łożu małżeńskim, ponieważ pomyślał, że jego żona go zdradza; w ramach pokuty swe życie poświęcił pielęgnacji pielgrzymów i trędowatych. [przypis edytorski]
22
markiz – tytuł arystokratyczny utożsamiany z tytułem margrabiego. [przypis edytorski]
23
wnieść (daw.) – tu: wnioskować. [przypis edytorski]
24
sold – dawna moneta włoska warta 12 denarów. [przypis edytorski]
25
puszczam dwa soldy za dwadzieścia cztery denary – przen.: nie mam dużych wymagań. [przypis edytorski]
26
Pater noster (łac.) – Ojcze nasz. [przypis edytorski]
27
Ave Maria (łac.) – Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
28
przepomnieć (daw.) – zapomnieć. [przypis edytorski]
29
zaliście (…) odmówili – czy odmówiliście (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
30
stanąć na wstręcie – przeszkodzić. [przypis edytorski]
31
Dirupisti (łac.) – dosł. rozerwałeś; incipit Psalmu 116. [przypis edytorski]
32
Intemerata (łac.) – dosł.: niepokalana; tytuł maryjnej pieśni średniowiecznej. [przypis edytorski]
33
De profundis (łac.) – dosł.: z głębokości; incipit Psalmu 130. [przypis edytorski]
34
Castel Guiglielmo – dziś: Castelguglielmo; miejscowość oddalona 80 km od Wenecji i 20 km od Rovigo. [przypis edytorski]
35
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
36
pójść w smak (daw.) – spodobać się. [przypis edytorski]
37
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
38
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
39
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
40
k’temu (daw.) – do tego. [przypis edytorski]
41
z lichwą – z procentem, z naddatkiem. [przypis edytorski]