Król Zamczyska. Goszczyński SewerynЧитать онлайн книгу.

Скачать книгу

Jeden z Firlejów (Mikołaj) posiadł znów cały zamek, a ten po jego śmierci bezpotomnej przeszedł po kądzieli do Jabłonowskich. W r. 1657 Jerzy Rakoczy, w zmowie z Karolem Gustawem wtargnąwszy do Polski, obległ zamek odrzykoński. Załoga długo się broniła, a gdy jej zabrakło żywności, tajemnymi przejściami podziemnymi przeszła do pobliskiego Krosna. Rakoczy zajął opuszczony zamek i zburzył go. Odbudowano go potem, ale już nigdy nie wrócił do dawnej świetności. W XVIII wieku uległ zupełnemu zaniedbaniu. Już wtedy zaczęto rozbierać jego mury na różne okoliczne budowy, o czym wspomina niżej Goszczyński. [przypis redakcyjny]

11

Hrabia Jabłonowski – rodzina Jabłonowskich, o której tu mowa, nosiła tytuł nie hrabiowski, ale książęcy, który otrzymała w XVIII w. od cesarza Karola VII. [przypis redakcyjny]

12

przed laty kilką – kilka lat temu. [przypis edytorski]

13

powziąć – w pierwodruku: powziąść. [przypis redakcyjny]

14

znaleźć kogoś dobrze – (kalka składniowa z fr.) odnieść pozytywne wrażenie ze spotkania z kimś; polubić kogoś. [przypis edytorski]

15

warować – tu: zabezpieczać. [przypis edytorski]

16

mierny – tu: średni. [przypis edytorski]

17

bark szerokich – tu: dobrze zbudowany; szeroki w ramionach. [przypis edytorski]

18

mimowiestny (daw.) – nieświadomy. [przypis edytorski]

19

przytomny – tu: obecny. [przypis edytorski]

20

nasuniony (daw.) – nasunięty. [przypis edytorski]

21

wyłączniej – tu: przeważnie, najczęściej. [przypis edytorski]

22

cyrkularny – związany z cyrkułem, tj. małą jednostką administracyjną; lokalny. [przypis edytorski]

23

cyrkuł (daw.) – okręg; mała jednostka administracyjna w zaborze rosyjskim; odpowiednik dzisiejszej dzielnicy lub gminy. [przypis edytorski]

24

wydrzeźniać – przedrzeźniać. [przypis edytorski]

25

bardzo a bardzo wiele – w pierwodr.: bardzo, o bardzo wiele. [przypis redakcyjny]

26

pojrzeć (daw.) – spojrzeć. [przypis edytorski]

27

prosiemy (dial.) – tak w pierwodruku. [przypis redakcyjny]

28

Wariatowi i Poecie – tak jest w wydaniu z r. 1870; w pierwodruku czytamy: Waryatowi poecie. [przypis redakcyjny]

29

jak żeby – jak gdyby. [przypis edytorski]

30

niebawnie – niebawem. [przypis edytorski]

31

od jakiegoś czasu – trzeba się domyślać: od upadku powstania listopadowego. Podana tu rozmowa odbywa się w parę lat potem. [przypis redakcyjny]

32

mogiła – tu: kopiec, pagórek. [przypis edytorski]

33

jak żeby – jak gdyby. [przypis edytorski]

34

przegrywek (daw.) – refren; przygrywka. [przypis edytorski]

35

nadziemską – w pierwodruku: nieziemską. [przypis redakcyjny]

36

ku niemu; (…) jego odwiedzin – forma grzecznościowa; dziś: ku panu, pana odwiedzin itp. [przypis edytorski]

37

Wieża Sennaru – wieża Babel, która podług Biblii (Genesis 10,11) zbudowana była w ziemi Sennaar nad Eufratem. [przypis redakcyjny]

38

z widocznym umysłem – tu: rozmyślnie, wyraźnie celowo. [przypis edytorski]

39

poznałem go – forma grzecznościowa: poznałem pana. [przypis edytorski]

40

przed laty kilką – kilka lat temu. [przypis edytorski]

41

jak żeby – jak gdyby. [przypis edytorski]

42

naklektać – tu: naopowiadać, nagadać. [przypis edytorski]

43

panował nad nim – w pierwodruku: panował mu. [przypis redakcyjny]

44

szczerota – szczerość. [przypis edytorski]

45

żebym – tu: gdybym. [przypis edytorski]

46

jak żeby – jak gdyby. [przypis edytorski]

47

rzęsny (daw.) – tu: obfity, rzęsisty. [przypis edytorski]

48

pojrzeć (daw.) – spojrzeć. [przypis edytorski]

49

mimowiestny (daw.) – nieświadomy. [przypis edytorski]

50

zamek, jaki był przed wiekami – patrz objaśn. do tego ustępu we Wstępie, III: Wpływ poezji mickiewiczowskiej. [przypis redakcyjny]

51

wiedzieć (reg.) – tu: znać. [przypis edytorski]

52

okropna przeszłość miejsca zawisła przed myślą – podany tu obraz miejsca tortur i cmentarzyska więziennego powstał prawdopodobnie pod wpływem pokrewnego obrazu w Nieboskiej Komedii Krasińskiego (Orcio i Mąż w więzieniu podziemnym). [przypis redakcyjny]