Jan Luksemburski – (1296-1346), król Czech od 1310, zginął w bitwie pod Crécy. Źródła podają, że był wtedy niewidomy, a walczył przywiązany do dwóch rycerzy. [przypis edytorski]
zdrożyć się – zmęczyć się drogą. [przypis edytorski]
263
cięgiem (daw.) – ciągle. [przypis edytorski]
264
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
265
Anna Danuta – (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
266
dwie połowie – dziś popr.: dwie połowy (pozostałość tzw. liczby podwójnej). [przypis edytorski]
267
niepośledni (daw.) – nie byle jaki. [przypis edytorski]
268
Fryz a. Fryzyjczyk – mieszkaniec Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]
269
udać się (daw.) – spodobać się. [przypis edytorski]
270
łgać (daw.) – kłamać. [przypis edytorski]
271
tur – wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych. [przypis edytorski]
kasztelan – średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla. [przypis edytorski]
277
szczebrzuch – słowniki podają znaczenie: wiano panny młodej. Sienkiewicz prawdop. skontaminował to ze słowem ”brzeszczot”. [przypis edytorski]
