Ena Murray Omnibus 22. Ena MurrayЧитать онлайн книгу.
se glans kan sien? Sal jy, my vrou?”
Sy is verbysterd. “Jy wil … weggaan?”
“Ek móét weggaan. Ek kan nie langer hier bly nie. Ek versmoor hier! Die geboue druk my vas, knel my tot ek nie kan asem kry nie. Alles in my is besig om te sterf. Ek móét teruggaan. Daar sal ek weer mens word, weer kan skilder … daar waar ek weer sal kan asemhaal.”
Dis lank stil terwyl man en vrou mekaar meet.
“Ons … ons kan daar gaan kuier – sommer vir lank … vir solank jy wil.”
Sy swyg toe hy sy kop heen en weer skud. “Nee. Ek kom nooit weer hierheen terug nie. Nooit weer nie. Ek gaan vir goed terug.”
Haar gesig is nou so bleek soos syne. Dis net die groenbruin oë wat lewe. “Jy het … klaar besluit?”
“Ja. Ek het klaar besluit.”
“Wanneer wil jy gaan?”
“Dit sal binnekort wees.”
“Hoe gou?”
“Binne ’n paar weke, ’n maand of twee.”
Hy vra nie weer of sy sal saamgaan nie en sy slaan eindelik haar oë voor syne neer.
In die week wat op hierdie gesprek volg, weet Salome en haar God alleen deur watter hel haar vrouesiel gaan. Sy is in twee geskeur. Haar man sien haar stryd, hou haar swyend dop. In hom wil dit breek vir haar, wens hy dat hy dit vir haar makliker kan maak, maar hy weet hy mag haar nie beïnvloed nie. Die keuse is hare, hare alleen.
Salome se wroeging is verskriklik. Sy is op die kruispad … en sy moet kies.
Daar is die pad van haar kuns en haar verpligtinge teenoor veral Rosalie wat so oneindig baie vir haar opgeoffer het. Hoe kan sy Rosalie teleurstel? Hoe kan sy die hand wat haar deur die jare gelei, geleer en gevoed het, sommer nou net wegklap? Hoe kan sy vir die vrou wat geen opoffering te groot geag het nie, nou gaan vertel dat alles verniet was, dat daar niks van haar drome en ideale gaan kom nie? En daar is die verpligting teenoor haar kuns … en dié God wat haar die talent geskenk het. Wat van Hom?
Die een kant loop die pad van plig … die pad sonder Flip. Dan is daar die ander pad … die pad saam met die man wat sy diep liefhet, die pad vir Salome, die vrou. Maar kan die vrou, Salome, afgeskei word van die kunstenares? Is hulle nie in wese een nie? Kan ’n mens hulle ooit skei? Durf jy? Saam is hulle ’n volmaakte eenheid, so deur ’n alwyse Skepper beplan. Sal die vrou Salome ooit werklik gelukkig kan wees sonder om te sing? En sal die sangeres Salome ooit kan sing sonder om ook vrou te wees? Hoe breek jy ’n geheel sonder om met twee halwes te sit?
Maar ’n toekoms sonder haar man? Dit was Flip Grimbeeck wat haar wakker gemaak het, wat haar werklik laat sing het. Sal dit hy wees wat die pragtige klanke in haar keel laat verstil?
Met rukke is sy opstandig, vaar sy swyend teen hom uit. Hy is selfsugtig. Hy dink net aan homself. Maar hoe sy ook al redeneer, een ding weet sy: sy het Flip Grimbeeck lief en sonder hom is daar vir haar geen toekomsgeluk moontlik nie.
Dae en nagte van felle stryd volg – ook letterlik op haar knieë. Dikwels sak sy sommer daar in die toilet, waar sy weet Flip nie onverwags op haar sal afkom nie, op haar knieë neer en redeneer met God … en stry … en soebat, pleit, huil. Daar moet ’n ander weg oopgaan. Sy sien nie vir een van die twee kans nie. Daar moet ’n ander plan, ’n ander oplossing wees! God kan dit doen. Hy moet! Dis mos Hy wat aan haar die talent gegee het. En dis ook Hy wat Flip Grimbeeck aan haar gegee het! Maar nou bots die twee … en dis Hy wat ’n oplossing sal bied sodat hierdie twee belangrike dinge in haar lewe op een pad sal kan saamstap.
Maar dis of God stil geword het in hierdie dae. Nêrens kom ’n derde pad in sig nie. Daar is net twee paaie, dié twee paaie wat in verskillende rigtings uiteenloop …
Man en vrou praat nie weer oor die saak nie. Dis of daar niks meer is om te sê nie. Wat gesê moes word, is gesê. Nou moet Salome net besluit. Haar man het klaar besluit en niks sal aan daardie besluit verander nie. Sy merk op dat hy rustiger is, meer ontspanne. Die strak lyne om sy mond en oë het versag, so asof hy eindelik vrede gevind het met homself.
Maar vir haar is daar geen rus en geen vrede nie. Sonder dat haar man dit weet, gaan sy nie meer na Madame vir klasse nie. Sy kanselleer haar afsprake. Selfs haar eerste kontrak met ’n platemaatskappy kanselleer sy sonder om Madame in die saak te ken.
Veertien dae later kan Flip haar lyding nie meer verduur nie. Toe sy een middag tuis kom, haar hare deurmekaar van die wind, haar oë groot en donker in hul kasse, die vel bleek oor haar wangbene, vra hy stil: “Is dit so moeilik om te besluit, my liefling?”
Met ’n snik werp sy haar teen hom aan en sy arms ontvang haar. Die liefde van ’n vrou soos Salome … Wat kan daarmee vergelyk word? Dis kosbaarder as korale, as fyn goud, as enigiets wat hierdie wêreld ’n man kan bied. Maar vir hoe lank nog sal hy haar so kan vashou, weet dat sy nog syne is?
Madame Campagni ontvang haar leerling swyend. Sy het nie navraag gedoen toe sy veertien dae lank nie opgedaag het nie. Sy het net onrustig gewag, en vandag het sy gekom … ’n afglansing van die pragtige kind wat ’n paar jaar gelede vir die eerste keer voor haar gestaan het. Dis ’n volwasse vrou wat vandag voor haar staan. En intuïtief weet die lewenswyse ou dame wat Salome vir haar kom vertel het. Maar sy wag dat Salome dit self sê.
“Madame …”
Dis lank stil.
“Ja, my kind?”
“Moenie …” Sy byt op haar bleek onderlip. “Moenie my u kind noem nie. Ek is dit nie werd nie.”
“Jy sal altyd my spesiale dogter bly.”
“Madame!” Dis ’n noodroep uit ’n verskeurde hart en Madame hou haar arms oop en, asof sy nog ’n klein dogtertjie is wat teen haar moeder kom skuiling soek, hardloop sy in haar leermeester se omhelsing in, huil sy haar bitter trane teen die vol boesem uit.
Later word dit stil, baie stil in die saalagtige vertrek waar die groot vleuelklavier amper verdwerg eenkant staan en glim.
Dan sit Salome regop. “Ek gaan weg.” Madame sê niks nie, kyk net, en sy vervolg: “Ek gaan vir goed weg. Dis … alles verby … met my sang, bedoel ek.” Sy kan nie langer in daardie oë kyk nie. Sy kyk weg, staar vas op die wit klawers. “Flip sien nie meer kans om hier te bly nie … in die stad, bedoel ek. Hy sê hy móét weg, terug Karoo toe waar hy kan asemhaal. Hy sê hy sal sterf as hy langer hier moet bly.” Stadig lig haar ooglede. “Ek kan hom nie alleen laat gaan nie. Verstaan u? Ek is sy vrou. Ek het hom lief. Ek … ek kan nie sonder hom bestaan nie.”
“Kan jy bestaan sonder om te sing?”
Sy swyg eers, maak ’n radelose gebaar. “Dis nie … dat ek nie meer sal sing nie. Ek kan oral sing.”
“Ja, natuurlik. Vir die bome en die bossies en die vlaktes … en by troues en skoolkonserte en selfs by begrafnisse.” Dis stil. “Jy het die potensiaal om jou land se beroemdste sangeres te word en jy wil dit gaan begrawe.”
Die antieke muurhorlosie tik die sekondes af.
“U is ook ’n vrou, Madame. U het ook eenmaal liefgehad.” Die groenbruin oë pleit. “U het u kuns gekies. Vandag, noudat u kan terugkyk, sou u, as u weer kon kies, dieselfde keuse gedoen het? Was die roem van die verlede die eensaamheid van die hede werd? Was die roem kompensasie vir die honger na liefde? Sê vir my, Madame!”
Die ou dame verbleek merkbaar en haar oë weifel. Sy staan op, stap weg, gaan staan voor die oop vleuelklavier, laat haar vingers oor die klawers streel. Roem … Wat is roem? Dis net vir die hede. Dit gaan so gou verby en wat is dit dan? Net ’n herinnering. Hierdie ringe aan haar vingers, die pêrels om haar nek … Dis gister se asse waarmee sy haarself probeer warm hou in die koue winternagte van die ouderdom. Gister se roemvure is uitgebrand en jy is net ’n stofbedekte langspeelplaat, verouder en vergete in ’n tyd dat CD’s die nuwe musiekgier is.
Die toejuiging van bewonderende skares is verby