Onrus op Oshakati. Ena MurrayЧитать онлайн книгу.
bekende wit doktersjas sit agter ’n lessenaar, besig om te skryf. Sy staan en kyk na hom sonder om die prentjie werklik in te neem. Haar blik dwaal selfs weg, op soek na ’n verkrimpte mannetjie met ’n hoë, intelligente voorkop, ’n ouderwetse bril, geboë skouers en wakker, hoewel moeë oë. So behoort die superintendent van Oshakati se hospitaal immers te lyk.
Maar sy is verplig om terug te kyk na die enigste mens in die kantoortjie toe hy sy pen neersit en gesteurd opkyk, duidelik ongeduldig oor die onderbreking, en kortaf vra: “Ja?”
Toe sy nie dadelik antwoord nie, staan hy op en kom om die lessenaar gestap.
Hy is presies die teenoorgestelde van die ou, eksentrieke dokter na wie sy soek. Hy staan groot en sterk voor haar, vou sy arms oor sy bors en bekyk haar met skerp groen oë waarin rooibruin spikkeltjies van ongeduld ronddans. Sy sien die rooibruin word in sy ruie wenkbroue herhaal, dat dit voor die brug van sy neus ontmoet, en ook in die hare wat, ondanks duidelike pogings om dit te verhoed, ’n ligte golf na agter maak. Die skouers is nie geboë nie, maar breed. Die doktersjas span styf oor die skouerknoppe. Die res van sy gestalte is beslis nie verkrimp nie, maar gespierd en lenig en duidelik baie fiks.
Sy moet haar nek ver agteroor buig om na hom op te kyk en dit verskerp die pyn in haar werwels en moeë spiere, sodat sy verplig is om haar kop te laat sak. Sy stem klink weer ongeduldig op: “Ja, dame? Is daar iets wat ek kan doen?”
Ja, jy kan gerus gaan sit en ophou om my aan te kyk asof ek van ’n vreemde planeet afgeval het, dink Linda en vir die eerste keer voel sy minder afgestomp. Sy is moeg en voel miserabel. Sy weet sy lyk ellendig, maar dis nie nodig om haar so uit die hoogte aan te kyk nie! Haar stem klink egter gedwee genoeg toe sy eindelik antwoord: “Ek wil net aanmeld . . .”
“Aanmeld?”
Hy sê die woord asof hy dit vir die eerste keer in sy lewe hoor, en dis nou die bruin oë se beurt om ergerlik vanuit ’n nie alte skoon gesiggie nie te flits. Wat makeer die man? Hy lyk nie soos ’n idioot nie, maar . . .
“Ja. Of vir wie moet ek sê dat ek hier is?”
Sy frons verdiep en sy ruie wenkbroue trek in ’n reguit lyn, terwyl sy stem verraderlik bedaard klink toe hy ná ’n oomblik van stilte laat hoor: “Miskien sal ek kan sê as jy my eers sê wie jy is.”
“Ek is dokter Maartens, die nuwe assistent vir die Oshakati-hospitaal. Dit is mos hy dié, dan nie?”
Nou kyk hy haar aan asof hy seker is sy hoort in ’n gestig.
“Ja, dit is die Oshakati dié, maar . . . Schweinehund!”
“Ekskuus!”
Linda ken nie ’n woord Duits nie, maar sy is seker die man staan en vloek mos nou. Ondanks haar moegheid en dat sy tot op hierdie oomblik gedink het sy het geen veglus of moed vir die toekoms oor nie, steek haar kennetjie meteens uitdagend uit en voel sy iets van die ou wilskrag, ’n flenter van haar ou deursettingsvermoë in haar roer. Sy dwing haar stywe nek agteroor en kyk die groot man vas in die oë.
“Het u my gevloek, dokter?”
Hy lyk vir ’n oomblik uit die veld geslaan. Dan sien sy tot haar grootste genoegdoening ’n donker gloed onder die sonverbrande vel opstoot. Hy draai van haar af weg, gaan neem voor die venster plaas.
“Wat de duiwel makeer daardie mense om ’n vroumens hierheen te stuur? En hoe oud is jy? Het jy al jou hospitaaljaar gedoen?”
Sy doen haar bes om ietwat langer te vertoon.
“Ek is ses en twintig en het al twee jaar prakties agter die rug. Ek het . . .” Dan sluk sy haar woorde. “Miskien sal ek jou meer vertel as jy my sê wie jý is.”
Vir die tweede keer binne ’n kort tydjie lyk die man half uit die veld geslaan. Dan keer die onheilspellende frons terug.
“Ek is natuurlik dokter Hoffmann, die . . .”
“O. Ek vra om verskoning. U is . . . ietwat van ’n verrassing. Sien, ek het eintlik verwag dat die superintendent van ’n sendinghospitaal ’n ou, waardige, beleefde dokter sal wees . . .”
“Juffrou . . . e . . . dokter Maartens, sit, asseblief. Dit lyk of jy kan omval.” Hy druk ’n stoel na haar kant toe en hierdie keer gehoorsaam sy sonder teëpraat. Sy het ’n lang pad agter die rug en om dan so ’n verwelkoming te kry . . .
Hy neem ook agter die lessenaar plaas en bekyk haar nou nog skerper as tevore. Sy probeer dapper terugkyk, maar al die vurigheid en parmantigheid verlaat haar terwyl sy roerloos onder sy ondersoekende blik sit. Sal hy haar herken? Sou die superintendent van hierdie hospitaal op die hoogte bly van die nuus uit Suid-Afrika? Sou hy ’n gereelde koerantleser wees?
Hy het haar reeds herken toe hy daardie Duitse skelwoord laat uitglip het, of hoekom is hy so duidelik ontevrede?
Sy kan die stilte nie langer verduur nie en laat hoor: “As u my net sal sê wat u teen my het, dan . . .”
“Oshakati is nie ’n plek vir ’n vroumens nie.”
“Hoekom nie? Hier is tog seker ander blanke vrouens ook, nie waar nie? U eie vrou . . .”
“Ek het nie ’n vrou nie en ek bedoel dit nie in daardie sin nie. Ek kan niks met ’n vroumensdokter hier maak nie. Ek het ’n man nodig wat hard kan werk en op wie ek kan staatmaak om . . .”
“En ek, net omdat ek ’n vroumens is, kan nie hard werk en vertrou word om dít wat van my verlang word te doen nie? Is u nie ’n bietjie onregverdig nie, dokter Hoffmann? U diskwalifiseer my sonder dat u my eens getoets het.”
“Dis nie vir my nodig om jou te toets nie. Ek weet jy is heeltemal . . . e . . . misplaas . . .”
“En wat presies beteken dit?”
“Jy verstaan my weer verkeerd, dokter. Ek weet ’n vrouedokter kan haar kant enige dag net so goed bring soos haar manlike kollegas – maar in die beskawing, nie op Oshakati nie. Hier het ’n mens . . .”
“Ja?”
“Wel, hier het ’n dokter meer as net kennis of vaardigheid nodig. Jy moet ook stamina hê. Die klimaat verg baie van jou . . .” Hy swyg effens en laat sy blik oor haar dwaal en dié sê uitdagend: Kyk hoe lyk jy net van een dag se motor bestuur in hierdie wêreld!
Hy sien ’n ligte blos oor haar ietwat bleek wange kruip – wange wat hy heel terloops opmerk gans te ingedoke is om normaal en gesond voor te kom – en vervolg kortaf soos ’n lektor wat kale, harde feite oordra aan ’n student wat nie te intelligent is nie: “Dis ’n harde wêreld hierdie, sy klimaat, sy eise, alles . . . Dis ’n groot wêreld en die afgelope tyd ook ’n gevaarlike wêreld.”
“Wat bedoel u?”
Hy sug effens, kyk haar dan vas aan.
“Daar is onrus rondom ons, dokter Maartens. Dis nie meer net op ons grense nie. Dit het reeds dieper ingesypel, heelwat dieper as wat baie vermoed – hierdie gees van haat, hierdie wrok teen wit mense.” Hy wink en sy volg hom na die kaart wat teen die muur agter hom vasgespyker hang. Sy hand beduie en sluit ’n groot stuk aarde saam. “Dis ’n groot gebied wat ons moet bedien, benewens die hospitaal self, wat kort duskant vyfhonderd beddens bevat wat altyd vol bly, behalwe vir die slaapplekke en lêplek wat dikwels tot in die gange op die vloere gemaak moet word. Hierdie hospitaal is maar ’n afdeling van ons werk. Ons is op roep oor ’n paar duisend hektaar, soos jy self hier voor jou kan sien. Kort bokant ons lê die Kunene en Angola-grens en reg oos die Caprivi-strook. Links is die Kaokoveld. Suid lê Etosha en die beskawing – ver suid hiervandaan.”
Hy kyk op haar af, na die koppie met die natgeswete krulle wat kwalik sy skouerknop haal, en die mismoedigheid wil hom oormeester.
Ses maande lank al behartig hy alleen hierdie hospitaal, wat die sentrale spil van hierdie groot gebied vorm, asook die noodoproepe uit enige deel van hierdie groot stuk aarde. Ses maande lank al doen hy so te sê dag en nag diens. Hy kon in sy spore neersak van uitputting én dankbaarheid toe hulle hom ’n week gelede