Тукай. Аучы Мәргән белән Болан кыз әкияте / Тукай. Сказка об охотнике Мэргэне и девушке-оленихе (на татарском языке). Ахмет ФайзиЧитать онлайн книгу.
карчык, нигездә, усаллыкка беткән «убыр карчыгы» түгел иде. Габдулланы бик нык орышып, җилтерәтеп ташлаганнан соң, шәфкате килеп, ул, «йә, җылама, менә мә!» дип, аңа икмәк катысы тоттыра, йомшак булырга тырыша иде. Ләкин үзен китереп буган ярлылык аңа шәфкатьлелек белән артык мавыгырга юл куймый иде. Тормышка протест йөзеннән ул, кемгә ачуланырга белми, Габдулланы каргый, язмышка каршы селтәнгән кул Габдуллага килеп тия иде.
Көн үзенең бөтен иләмсезлеге, ачлыгы, талаш-сугышлары белән Габдулланы ашыкмый гына үтерә торган зур аждаһага әверелде. Төн аңа ял һәм тынычлык алып килмәде.
Кышның зәһәр суыклары һәм бураннары үтте. Көн язга авыша башлады.
Ябалак кар яуган җылы гына бер көн иде, тирән чанага утырып, ниндидер озын гына кеше белән бергә Габдулланың әнисе килеп төште. Габдулла исенә-аңына килгәнче, әнисе аны юрганга төреп, башына үзенең шәлен урап, тирән чанага чыгарып салды да, әлеге озын кеше белән икесенең уртасына утыртып, Саснага алып китте.
3
Габдулла яңа урында алтыпочмаклы зур өйнең ак бүлмәсендә түгел, зур-зур ләгәннәр, комганнар, сөлгеләр, иске туннар белән тулган кара ягында күзләре бетәшкән бик карт бер әби белән бергә яшәде. Анасы яңа иренең боерыкларын җиренә җиткерүдән бушамады, шуңа күрә баласы янына еш керә алмады. Аннан соң аның ире коточкыч көнче булып чыкты. Ул хатынын бөтен кешедән, хәтта баласыннан көнләде. Хатынын ул бары аның белән генә шөгыльләнергә, аңа гына карап торырга тиеш дип белә иде. Баласы янына кергән чакта да, иренең шунда ук теге өйдән: «Мәмдүдә, кая олактың?» – дип кычкыруы хатынны сискәнеп сикереп торырга һәм тиз генә чыгып китәргә мәҗбүр итә иде. Әтисе (Габдулланы әлеге озын кешегә «әти» дип дәшәргә өйрәттеләр) әнисеннән дә сирәгрәк, анда да Габдуллага күз дә төшерергә иренеп, ни өчендер сукранып чыгар өчен генә кергәләде.
Ләкин шуңа да карамастан Шәрифә карчыктан соң анасы белән торган бер ел кечкенә Габдулланың күз алдыннан әйләнеп кайтмый торган татлы төш сыман узып китте.
Бу төшеннән айнуы һәм беренче тапкыр хәсрәтнең ачы җимешен татуы болай булды. «Әти» дип аталган кеше, ат җигеп, каядыр читкә чыгып китте. Бер атна чамасы кайдадыр эш беләнме, кунактамы йөреп, әйләнеп кайтты. Ул көнне кич әнисе аның янына кермәде. Теге якта ул ире белән озак кына нидер сөйләште. Әмма тора-бара әнинең тавышы тынды, әтинең торган саен ныграк күкри бара торган тавышы гына калды. Габдулла аларның кайбер сүзләрен генә ишетте:
– Биләмгә чапкансыңдыр әле! Ир-атка йөзеңне ачкансыңдыр! – дип кычкырды «әти» кеше.
– Беркая чыкмадым, беркемне күргәнем булмады, теләсәң, менә китап үбеп ант итәрмен, – дип елау, ялвару тавышы белән җавап бирде әнисе.
Кинәт ниндидер пыяла нәрсәсе төшеп, челпәрәмә килгән тавыш ишетелде. Аның артыннан «гөрс» итеп өстәлме, нәрсәдер ауды. Әнинең:
– Әхмәтшакир, бәгърем, үтерәсең бит! – дигән ачы һәм әрнүле тавышы ишетелде. Аннан ул кинәт тынды. Шуның артыннан ук кара якка башы-күзе тонган «әти» килеп керде һәм әллә каян килгән