Müslüm Maqomayev: Musiqidə bir zirvə… Monoqrafiya. Джейран Вейдаддиновна ПиралиеваЧитать онлайн книгу.
olunur. Ailəni təkbaşına saxlayan anasına maddi dəstək olmaq məqsədilə balaca qızcığaz “Kiçik teatr”da “qoşucu” xora keçməli olur. Həmin vaxt musiqi məktəbində Tamaraya 28 rubl təqaüd verirdilər. Teatrda isə bu rəqəm bir balaca çox idi. Bu isə, həmin dövrdə ailəyə böyük kömək və yardım hesab olunurdu.
Tamara İlyiniçna həyatın ona bəxş etdiyi istedad və qabiliyyətlə bərabər, həm də əsl zəka nümayiş etdirirdi. O, uşaqlıq dövründən başlayaraq bütün musiqi mərhələlərini həyat yoldaşı Elə bir maneə yox idi ki, Tamara xanımın qarşısını kəssin. Bütün sipərləri amansızcasına vurub dağıdan bu, incə və mehriban qızcığaz çətinliyin nə olduğunu bilmirdi. O, həm də çox zəhmətkeş və əməksevər bir insan xüsusiyyətinə malik idi.
Tamara Sinyavskaya müsahibələrinin birində etiraf etmişdi ki, mürəkkəb tapşırıqları xoşlayırdı . İş elə gətirir ki, tale onu bütün həyatı boyu bolluca sevindirir – hər yeni opera partiyası yeni zirvənin fəth olunması ilə yekunlaşır. Onun vokal məharəti və ustalığı bütün dünya tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Bununla da, Tamara adını XX əsrin ikinci yarsının musiqi tarixinə, musiqi salnaməsinə həmişəlik yazdırır.
Yuxarıda sadaladığım musiqi məktəbləri ilə yanaşı Tamara İlyiniçna Moskva Dövlət Konservatoriyasının nəzdində fəaliyyət göstərən musiqi məktəbində dövrünün görkəmli, tanınmış pedaqoqlarından sayılan: L.M.Markova və O.P.Pomerantsevadan , Dövlət Teatr İncəsənəti İnstitutunda isə musiqili komediya aktyoru fakültəsi ndə məşhur DB Belyavskidən dərs alır.
Məktəbi qurtardıqdan sonra 20 yaşlı gənc qız “Böyük teatr”a gəlir və təcrübə keçənlər qrupuna daxil olur. Gənc müğənninin səsi qəbul komissiyasının üzvülərini o qədər məftun edir ki, onlar, hətta, konservatoriya təhsili olmayan qızı teatra qəbul edirlər. Təcrübə keçən gənc qız öz zəhməti və bacarıqı ilə sübut edir ki, nəyə qadirdi. Odur ki, bir ildən sonra onu həmişəlik olaraq teatrın əsas qrupuna yazırlar.
Tamara xanımın özünü sübut etməsində, püxtələşməsində opera rejissoru və musiqi müəllimi Boris Pokrovskinin böyük zəhməti və rolu olur.
Bir dəfə “Böyük teatr”ın əsas heyəti Milana qastrol səfərinə gedir. “Yevgeni Onegin” operasında Olqa partiyasını ifa etmək gənc müğənniyə həvalə olunur. Bu Tamara Sinyavskaya üçün əsl sınaq, eyni zamanda O, bu imtahandan müvəffəqiyyətlə çıxır, partiyanı əla ifa edir.
1964-cü ildən “Böyük teatr”da soloist kimi fəaliyyətə başlayan Tamara İlyiniçna 2003-cü ilə kimi bu teatrda çalışır. O, teatrın səhnəsində birinci dəfə Cüzeppe Verdinin “Riqoletto” operasında Paj obrazında tamaşaçıların qarşısına çıxır. “Kişi” obrazı Tamara xanımda çox gözəl alınır.
O, Aleksandr Borodinin “Knyaz İqor” operasında Konçakova, Edvard Bendjamin Brittenin “Yay gecəsinin yuxusu”nda Oberon obrazlarını yüksək ustalıqla ifa edir.
“Böyük teatr”ın Fransaya, Yaponiyaya və Kanadaya uğurlu səfərlərindən və IV Beynəlxalq müsabiqədə qalib olduqdan sonra xarici ölkələrə dəvət olunur. Müsabiqədə jürinin sovet ittifaqından olan üzvü Yelena Obraztsova, xarici ölkələrdən olan üzvülər , o cümlədən məşhur Mariya Kallas Tamaraya səs verirlər. Nəticədə, birinci mükafatı iki yerə bölmək lazım gəlir. Tamara, həmçinin, Mixayıl İvanoviç Qlinkanın Vanya (“Ivan Susannin") və Ratmir (“Ruslan və Lyudmila”), Modect Petrovic Mussorqskinin Marfa (“Xovanşina”) və Marina Mnişek (“Boris Qodunov"), Nicholas Rimskoqo-Korsaqovun Lyubava (“Sadko”) və Lyubaşa (“Carın gəlini”), Azucena (“Trubadur”) və Ulrika (“Bal-ziyafət”), o cümlədən Verdi, Karmen, J.Bize , həmçinin, başqa məşhur bəstəkarların operalarında misilsiz obrazlar yaradır.
Bu uğurlu çıxışlardan sonra məşhur xarici impressariolardan Tamara xanımı Amerikaya qastrol səfərinə gondərməyi xahiş edirlər. Bu cür hallar üçün DTK-nın öz növbətçi və standart cavabı var idi: “Müğənni repertuarın qoyuluşu ilə məşğuldu”.
Tamara xanım Sergey Prokofyevin “Oyunçu” operasında Blanşın partiyasını Sovet İttifaqında ilk dəfə yerinə yetirməklə SSRİ opera aləmində, bu obrazın ilk ifaçısı kimi adını ılkarəninyx teatr.
Geniş miqyaslı repertuarı, o cümlədən hər tərəfli konsert poqramları ilə zəngin olan O, həm, ölkə daxilində, həm də xarici qastrol səfərlərində yorulmağın nə olduğunu hiss etmədən biri-birindən rəngarəng opera və xalq mahnıları ilə çıxışlar edərək tamaşaçıların rəğbətini qazanırdı. Moskva Konservatoriyasının “Böyük Zal”ı, Pyotr İliç Çaykovski adına Moskv a Konsert Zalı və Amstredam şəhərinin “Konsertqebau sarayı” müğənni xanımı sürəkli alqışlarla qarşılayır.
Müğənninin repertuarında zəmanəsinin ən çətin, çox əmək tələb edən möhtəşəm operaları: S.S.Prokofyevin , P.İ.Çaykovskinin , M.De Falyanın və başqa bəstəkarların opera, ariya və romansları, həmçinin, orqanın müşayiəti ilə qədim sənətkarların əsərləri yer alırdı. Tamaşaçı auditoriyasını cəlb edən məqamlardan biri ondan ibarət idi ki, Tamara xanım həyat yoldaşı Müslüm Maqomayev ilə bi rgə duet formasında dinləyicilərə biri-birindən gözəl, əsrarəngiz, təkrarolunmaz musiqi nömrələri bəxs edir və onların könlünü, sanki, ovsunlayırdılar. T.Sinyavskayanın tanınmış musiqiçi E.F.Svetlanov , həmçinin, bir çox başqa məşhur və görkəmli dirijorlarla çıxışı, o cümlədən Rikkardo Şayi və Valeriy Qerqiyevlə səmərəli əməkdaşlığı yaxşı nəticələr verirdi.
Həyat elə gətirir ki, Müslüm Maqomayevlə tanışlıqdan sonra Tamara Sinyavskaya İtaliyanın Milan şəhərinə, məşhur “La Skala” teatrına təcrübə keçməyə gedir. O, haricdə çoxlu çıxışlar edir və daha da püxtələşir. Onun repertuarında olan bir çox əsərlər, məsələn: Paris şəhərində Rimskoqo-Korsakovun “ Snequroçka ” (“Qar gəlini”) əsərində Lel , Türkiyədə Cüzeppe Verdinin “Trubadur” və “Bal-ziyafət” operalarında müvafiq olaraq Azucena və Ulrika , həmçinin, Almaniyada böyük müvəffəqiyyətlə Rixard Vaqnerin “ Karmen ” əsərini mükəmməl oxuyur. O, Avstriyanın paytaxtı Vena Dövlət Opera teatrında S.S.Prokofyevin “Hərb və sülh” operasında Axrosimovanın partiyasında iştirak edir.
"La Skala" Bu, tanışlıq Moskva şəhərində bir neçə görüşlə yekunlaşır və məsələ məhəbbət məcəralarına qədər gedib çatmır, romantika yaşanmır. Ancaq qeyd etmək lazımdı ki, Bakı tanışlığına kimi tale onları bir neçə dəfə yaradıcılıq yollarında, o cümlədən müxtəlif konsert meydançalarında üz-üzmishmə gə. Lakin cütlük bu zaman kəsiyinə qədər bir-biri ilə kifayət edəcək qədər yaxından tanış deyildilər. Ötəri və ya yaradıcılıq tanışlığı 3 oktyabr 1972-ci ilə qədər davam edir. Həmin zaman “Böyük teatr”ın bir qrup artisti Bakıda keçirilməsi nəzərdə tutulan Rusiya mədəniyyəti və incəsənəti günlərində iştirak etmək üçün paytaxtımıza gəlirlər. Yevgeni Nesterenko, Nina Fomina, Yevgeni Raykov, Kirill Kondraşin, həmçinin, gənc Tamara Sinyavskaya da yer alırdı.
“Azərbaycanın görkəmli və tanınmış bəstəkarı, Müslümün babasının adını daşıyan filarmoniyada bizi bir-birimizə təqdim etdilər. Əgər səhv etmirəmsə bu, şair Robert Rojdestvenski və onun həyat yoldaşı Alla xanım idi. O, mənə əlini uzatdı və çox utancaq, küt nəzərlə