Иқтисодиёт қандай тузилган. Ха-Джун ЧангЧитать онлайн книгу.
(ДК) яратдилар. Бу Буюк Британия Лейбористлар партияси низомининг машҳур IV моддасида ёзилган қоидаларга мувофиқ, социал демократиянинг асосий элементи сифатида ишлаб чиқариш воситаларини давлат томонидан назорат қилинишига Европа социалистик ҳаракатларининг ишончининг акси эди (1995-йилда Тони Блер партияни “янги лейборист”га айлантирганида у ердан олиб ташланди).
Франция, Финляндия, Норвегия ва Австрия каби мамлакатларда давлат корхоналари хусусий сектор фирмалари учун ўта хавфли бўлган юқори технологияли тармоқларни ривожлантириш имконини берганлиги сабабли олтин асрда давлат корхоналари юқори ўсишнинг асосий омили сифатида эътироф этилди. Биринчи марта 19-аср охирида жорий этилган фаровонлик кўрсаткичлари аҳолини бир қатор асосий хизматлар билан таъминлаш мажбуриятлари давлат зиммасига ўтказилгандан сўнг сезиларли даражада ошди (масалан, Буюк Британия Миллий соғлиқни сақлаш хизмати). Улар солиқларни катта миқдорда ошириш ҳисобига (миллий даромадга нисбатан фоизда) молиялаштирилди. Фаровонлик кўрсаткичларининг ўсиши аҳолининг ижтимоий ҳаракатчанлигини оширишга олиб келди ва шу билан капиталистик тузумнинг қонунийлигини мустаҳкамлади. Ижтимоий барқарорликнинг бошланиши узоқ муддатли инвестицияларни кўпроқ жалб қилиш имконини берди, бу эса иқтисодий ўсишга олиб келди.
Бошқариладиган капитализм. Ҳукумат бозорларни тартибга солади ва турли йўллар билан шакллантиради
Буюк депрессия сабоқларидан ўрнак олиб, барча илғор капиталистик мамлакатлар ҳукуматлари пасайиш даврида давлат харажатлари ва марказий банк пул оқимларини кўпайтириш ва юксалиш даврида уларни пасайтириш йўли билан Кейнс сиёсати деб номланувчи контрциклик макроиқтисодий чораларни атайлаб қўллай бошладилар (4-бобга қаранг). Бундай чоралардан айримлари, Буюк депрессия даврида ўзини намоён қилган, тартибга солинмаган бозорларнинг потенциал хавфини тан олиш, молиявий тартибга солишни кучайтириш эди. Бир неча мамлакатлар инвестиция банкини тижорат банкидан ажратишда Қўшма Штатлар даражасигача борган, аммо уларнинг барчаси банклар ва молиявий инвесторларга чекловлар қўйган.
Бу даврнинг банкирлари бугунги давр ворисларидан фарқли ўлароқ, ҳурматли, аммо зерикарли одамлар сифатида қаралган эди.28 Кўпгина ҳукуматлар савдо протекционизми ва субсидиялар каби бир қатор чора-тадбирлар орқали мақсадли стратегик тармоқларни рағбатлантирадиган танланган саноат сиёсатини қабул қилдилар. АҚШ ҳукумати расман саноат сиёсатига эга эмас эди, лекин у мамлакатнинг иқтисодий ривожланишига катта таъсир кўрсатди, илғор саноат тармоқлари учун таъсир этадиган тадқиқотларни молиялаштирди: компютерлар (Пентагон томонидан молиялаштирилади), ярим ўтказгичлар (АҚШ денгиз флоти), самолёт ишлаб чиқариш ( АҚШ ҳаво кучлари), Интернет (DARPA— Мудофаа бўйича илғор илмий-тадқиқот лойиҳалари агентлиги), фармация ва тиббий-биология фанлари (Миллий соғлиқни сақлаш институтлари) кабилар.
Франция, Япония
2009 йилда Пол Кругман шундай деб ёзган еди: “Ўттиз йилдан ортиқ йил олдин мен иқтисод йўналиши бўйича магистратура талабаси бўлганимда, синфдошларимдан фақат энг кичик амбициялари молия соҳасида ишлашни хоҳларди. Ўшанда ҳам инвестиция банклари ўз ходимларига ўқитувчилар ёки давлат хизматчиларидан кўра кўпроқ маош тўлаган бўлса-да, гарчи унчалик кўп бўлмаса-да, улар ҳали ҳам банк иши, юмшоқ қилиб айтганда, зерикарли касб еканлигини билишарди.