Uşaqlığın son gecəsi. Максуд ИбрагимбековЧитать онлайн книгу.
səhər olduğu kimi, Makedon yenə tində dayanıb Namiqi gözləyir. Bu gün məktəbə gedəcək.
– Salam! Bilirsən, necə şəkil tapmışam, əla! “Baydera”9 adlanır. Al, bax!
Namiq kağıza baxır. Kağızdakı şəkildə hər tərəfinə çadırçiçəyi səpələnmiş bir qız divanda uzanıb. Yəqin, dadlı konfet olub. Qaytarır.
– Bilirsən, nə var, mənim atam dezertir deyil. Sadəcə, hələlik burada ona ehtiyac var.
– Ehtiyac var!.. Hamı elə deyir. Əbülfəz də deyir ki, onsuz buralar batar. Hamını cəbhəyə aparırlar. Orada hamıya – neftçiyə də, zavmağa da ehtiyac var. Kim bacarırsa, özünü saxladır, orduya getmir.
Namiq atasının burada qalmasının səbəbini Makedona ətraflı izah etdi. Makedon isə gülümsədi. Çünki dostunun bu sözləri ona, doğrudan da, gülməli görünürdü.
Namiq dayanıb Makedona baxdı. Əslində, dalaşmalı idi, ancaq o, indiyə qədər heç kəslə dalaşmamışdı. Namiq güclü oğlandır. Məhəllədə bircə Makedon turnikdə ondan cəmi üç dəfə artıq dartına bilir. Namiq bir az dayandı, amma sonra yoluna davam etdi.
Görünür, dalaşmağa ehtiyac olmadığını başa düşdü.
Namiq məktəbdən qayıtdı, sonra anası işdən gəldi. Anası yumurta tozundan qayğanaq bişirməyə başladı. Namiq mətbəxdə gəzişirdi, ana dedi ki, mətbəxdə gəzməklə ona mane olur. Gedib Karinkaya zəng vurdu, həyətə düşməyi xahiş elədi. Onların evlərinin arasında üç metr məsafə vardı, amma həmişə telefonda danışıb razılaşırlar. Çox gülməlidir!
Namiq qapılarının qarşısındakı meydançaya çıxdı, birdən gördü ki, atası işdən qayıdır, özü də şlyapasının içində nəsə gətirir. Şlyapanın üstünə də qəzet örtmüşdü. Atasının saçı gözünün üstünə düşürdü, ancaq o, saçını arxaya apara bilmirdi, çünki şlyapanı ikiəlli tutmuşdu. Özü də şlyapanın içindəki nəsə canlı bir şey idi. Qəribədir, bu gün atası işdən çox tez gəlmişdi. Heç vaxt belə tez qayıtmazdı.
Namiqin atası mətbəxə keçdi, şlyapanı döşəməyə qoyub qəzeti götürdü.
Şlyapanın içində bir-birinə sıxılmış, təzəcə yumurtadan çıxan ətcə cücələr vardı. Ata şlyapanı qaldıranda cücələr cikkildəşdi.
– Bunlar sənindir, – atası Namiqə dedi.
Namiq barmağının ucu ilə cücələrə toxundu. Onun əlini qırt toyuq zənn edən ətcəbalalar ovcunun altına yığışdı.
– Axı sizin başqa şlyapanız yoxdur! – Namiqin anası məzəmmətlə deyindi. Həmişə əri ilə mübahisə etməyə hazırlaşanda ona “siz” deyirdi. – Üstəlik, bunları necə saxlayacağıq?
– Mən qayıdandan sonra təzə şlyapa alarıq, – ata dilləndi. – Çağırış vərəqəsi gəlib.
– Haradan qayıdanda? – Namiqin anası pıçıltı ilə soruşdu və yavaşca kətilin üstünə çökdü. O dəqiqə rəngi ağardı. – Nə vaxt gedirsən?
– Bu gecə, – ata cavab verdi.
Gecə Namiqin atasını yola salmağa getdilər. Qatar dayanmışdı, narın yağış yağırdı. Hamı eyni əsgər forması geymişdi, ancaq Namiq atasını istənilən geyimdə tanıyardı, hətta üzünə baxmadan, arxadan tanıyardı. Sonra Namiqin atası ana ilə vidalaşdı, qucaqlayıb öpdü, Namiqi də qucaqladı, göz vurdu ona. Özü də kədərlə göz vurmadı, yox, əksinə, çox şən idi. Sonra qatar gözdən itənə qədər vaqonun pəncərəsindən onlara əl yellədi. Namiqin anası göz yaşlarını saxlaya bilmədi, elə Namiq də ağladı. O gecə heç biri bilmirdi ki, atanı son dəfə görürlər…
Cücələr çox xoşbəxt idi. İki gündən sonra Namiqi tanıdılar: yəqin, onu öz anaları zənn edirdilər. Şlyapanın içində böyüyürdülər, sonra Namiqin anası dedi ki, nəmişliyə görə şlyapada qalmaq onlara ziyandır. Cücələri yumurta tozu qutusuna yerləşdirdilər. Yeşiyin üstünə ipdən tor çəkdilər, qəribə barmaqlıq əmələ gəldi. Hava girsin deyə qutunun aşağısından deşik açdılar.
Cücələrə yumurta tozu sıyığı verirdilər. Yeşik mətbəxdə idi və Namiq hər səhər onlara göz qoyurdu. Bu səhər baxanda Namiq cücələrdən birinin əskik olduğunu gördü. Əvvəl beş cücə vardı, indi nədənsə dördü qalmışdı. Balaca cücə necə itə bilərdi? Sonra bir cücə də yoxa çıxdı. Əgər bir səhər Namiq lap tezdən oyanmasaydı, yəqin, cücələr bir-bir yoxa çıxacaqdı. Həmin gün o, cücələrə baxmaq üçün mətbəxə gedəndə hələ heç hava işıqlanmamışdı. Namiq cücələrin yekə bir siçovuldan qurtulmaq üçün çırpındığını gördü…
Bağda siçan görəndə anasının necə çığırdığını xatırladı. O vaxt Namiq özü də qorxmuşdu. Elə bil siçan bilirdi ki, ondan qorxurlar, ona görə də heykəl kimi dayanıb Namiqlə anasına baxırdı. Ancaq atası gələndən sonra siçan harasa yox oldu və ondan sonra bağda siçan görən olmadı. Yəqin, başa düşmüşdü ki, atanın qəzəbinə tuş gəlmək axmaqlıqdır. O vaxt ata özü belə demişdi. Üstəlik, həm də o, balaca siçan idi, bu isə yekə siçovuldu, az qala pişik boyda idi. Görəsən, haradan gəlib çıxmışdı bura? Yəqin, müharibə vaxtı siçovullar adamların arasında peyda olur, bir sözlə, adamların vəziyyəti yaxşı olmayanda siçovul da onlara daraşır.
Siçovul cücələri qabağına qatıb qovurdu və nəhayət, birini yaxalayıb boğazından yapışdı. Cücə ancaq civildədi. Bu vaxt siçovul qaçmasın deyə Namiq özünü yeşiyin üstünə atdı, əl atıb boynunun tükündən yapışdı. Siçovulun tükləri hamar və iyrənc idi.
Səs-küyə Namiqin anası da yuxudan oyanıb cəld mətbəxə yüyürdü. Oğlunun əlindəki siçovulu görəndə çığırdı, tez banka gətirdi və köməkləşib siçovulu həmin bankaya saldılar, qaçmasın deyə ağzına ağır ütü qoydular. Sonra o, Namiqi əllərini yumağa məcbur etdi və tapşırdı ki, səhər açılandan sonra siçovulu aparıb “upravdoma”10 versin. Ancaq hələ çox tez idi, ona görə də Namiqə dedi ki, gedib yatsın.
Səhər Namiq içində siçovul olan bankanı götürüb məhəlləyə çıxanda həyətimizin uşaqları onu dövrəyə aldı. Bu lənətə gəlmiş siçovulu hara edəcəklərini xeyli fikirləşib götür-qoy etdilər. Siçovul da şəffaf bankadan onu dövrəyə almış adamlara baxırdı və hiss olunurdu ki, onlardan qorxur və hamısına nifrət edir. Hiss olunurdu ki, əgər siçovulun imkanı olsaydı, nəinki cücələri, elə bura toplaşmış adamları da yeyərdi.
Karinka qaçaraq gəlib özünü yetirdi, siçovula baxan kimi ürəyindən keçənləri söylədi:
– Bəlkə, onun balaları, balaca siçanlar indi zirzəmidə ac oturub analarının yolunu gözləyir?
– Siçanlar yox, siçovullar, – Saşka düzəliş verdi.
– Sənə qalmayıb. Necə istəyirəm, elə də deyirəm!
– Yenə cücələrimdən birini öz balalarına aparsın? – Namiq istehza ilə soruşdu. – Yox, daha bəsdir! Bunu öldürmək lazımdır. Ancaq bilmirəm, necə öldürüm. Aparıb verəcəyəm “upravdoma”, özü necə istəsə, elə də edər.
Bu vaxt Makedon da gəlib çıxdı. O vaxtdan bəri Namiqlə küsülü
Çadırçiçəyi
Upravdom – (rusca: управдом) mənzil istismar idarəsinin müdiri