Cokolwiek powiesz, nic nie mów. Группа авторовЧитать онлайн книгу.
Burntollet, dz. cyt., s. 26.
105
Tamże, s. 29, 30.
106
Battling through to Derry, dz. cyt.; Purdie, Politics in the Streets, dz. cyt., s. 214.
107
Bernadette Devlin, The Price of My Soul, New York: Vintage, 1970, s. 139–141.
108
Battling through to Derry, dz. cyt.
109
P-TKT.
110
P-EM.
111
P-TKT.
112
Attack on March – Bunting Fined, „Irish Times”, 11 marca 1969; Battling through to Derry, dz. cyt.
113
Egan, McCormack, Burntollet, dz. cyt., s. 31, 32.
114
Tamże, s. 33.
115
Hastings, Barricades in Belfast, dz. cyt., s. 86.
116
Battling through to Derry, dz. cyt.
117
Tamże.
118
Attack on March…, dz. cyt.
119
Tamże.
120
Battling through to Derry, dz. cyt.
121
P-EM.
122
Egan, McCormack, Burntollet, dz. cyt., s. 37.
123
Dolours Price, Gerry Kelly, dz. cyt.
124
Keenan-Thomson, Irish Women and Street Politics, dz. cyt., s. 41.
125
P-TKT.
126
Purdie, Politics in the Streets, dz. cyt., s. 215; Farrell (ed.), Twenty Years On, dz. cyt., s. 58.
127
Bob Purdie pisał: „Wielu napastników miało białe opaski, dzięki którym odróżniali się od demonstrantów. Egan i McCormack zdołali zidentyfikować znaczną liczbę napastników na podstawie zdjęć. […] Część z nich służyła w Oddziałach Specjalnych B. Ruch na rzecz praw obywatelskich próbował rozgrywać to propagandowo, ale w tej okolicy właściwie każdy zdrowy dorosły protestant należał do Oddziałów Specjalnych. Z tego punktu widzenia ataku tak naprawdę dokonali miejscowi” – Purdie, Politics in the Streets, dz. cyt., s. 215.
128
Price, Gerry Kelly, dz. cyt.
129
Tamże; Lest We Forget, dz. cyt.
130
W znakomitym artykule na podstawie wywiadu z Helen Susan McKay pisze, że zdjęcie pochodzi z 1965 roku – Susan McKay, Diary, „London Review of Books”, 19 grudnia 2013.
131
Michael, Susan i Archie McConville’owie opowiadali mi w wywiadach o agrafce. Helen powiedziała Susan McKay, że żadnej agrafki nie pamięta. Tego rodzaju rozbieżności są typowe dla McConville’ów, którzy mają różne, często sprzeczne wspomnienia na temat swojego traumatycznego dzieciństwa.
132
Wizyta autora przy Avionel Road.
133
McKay, Diary, dz. cyt.
134
Séamus McKendry, Disappeared. The Search for Jean McConville, Dublin: Blackwater Press, 2000, s. 9.
135
Many Killed in Mass Air Attack on Belfast, „Irish Independent”, 17 kwietnia 1941; Ian S. Wood, Britain, Ireland and the Second World War, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2010, s. 174, 175.
136
McKay, Diary, dz. cyt.
137
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 9.
138
Tamże; McKay, Diary, dz. cyt.
139
Edward Moxon-Browne, National Identity in Northern Ireland, [w:] Peter Stringer, Gillian Robinson, Social Attitudes in Northern Ireland. The First Report, Belfast: Blackstaff Press, 1991.
140
Cormac Ó Gráda, Brendan M. Walsh, Intermarriage in a Divided Society. Ireland a Century Ago, „Explorations in Economic History” 2015, vol. 56.
141
McKay, Diary, dz. cyt.
142
Dzieci Jean McConville podają rozbieżne relacje. Seamus McKendry, mąż Helen, pisze w książce, że babcia Murray (czyli matka Jean) nie miała nic przeciwko małżeństwu. Jest też faktem, że Arthur i dzieci wprowadzili się później do jej domu w zachodnim Belfaście. Jednak po zniknięciu Jean McConville część rodzeństwa twierdziła, że Murray de facto wyrzekła się córki (a więc i wnuków), bo Jean poślubiła katolika. Możliwe, że na tego rodzaju transgresję łatwiej było przymknąć oko w latach pięćdziesiątych niż sześćdziesiątych. Na temat Mary McConville i pobicia – zob. McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 10. Michael McConville mówił mi: „Rodzina matki nie chciała mieć z nami nic wspólnego, bo matka poślubiła katolika”. Podobna teza pojawia się w dokumentach prawnych, złożonych w imieniu Jamesa McConville’a: „Rodzina ich matki się jej wyrzekła” – Application to the Attorney General in Relation to the Death of Jean McConville, filed by Joe Mulholland & Co., Solicitors, on behalf of James McConville, 23 maja 2013.
143
McKay, Diary, dz. cyt.; McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 9.
144
McKay, Diary, dz. cyt.
145
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 10.
146
McKay, Diary, dz. cyt.
147
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 10.
148
Ed Moloney, Andy Pollak, Paisley, Dublin: Poolbeg Press, 1986, s. 89.
149
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 10; McKay, Diary, dz. cyt.
150
Richard English, Armed Struggle. The History of theIRA, New York: Oxford University Press, 2003, s. 102; Russell Stetler, The Battle of Bogside. The Politics of Violence in Northern Ireland, London: Sheed and Ward, 1970.
151
Max Hastings, Barricades in Belfast. The Fight for Civil Rights in Northern Ireland, London: Taplinger, 1970, s. 142, 143.
152
Archiwalne nagrania filmowe.
153
Hastings, Barricades in Belfast, dz. cyt., s. 143.
154
The Burning of Bombay Street, BBC One Northern Ireland, 2011.
155
Seamus Brady, Eye-Witness Account of Events in Belfast, 22 sierpnia 1969, National Archives of Ireland; The Burning of Bombay Street, dz. cyt.
156
Tommy McKearney, The ProvisionalIRA. From Insurrection to Parliament, London: Pluto Press, 2011, s. 47.
