Cokolwiek powiesz, nic nie mów. Группа авторовЧитать онлайн книгу.
Injured, The Conflict Archive on the Internet (CAIN).
323
Pierwsze śledztwo, przeprowadzone pod kierunkiem Johna Widgery’ego, zakończyło się już po jedenastu tygodniach. Brytyjscy żołnierze zostali w dużej mierze oczyszczeni z zarzutów. Uwierzono im, że „znaleźli się pod ostrzałem i że strzelali tylko do osób uzbrojonych i rzucających bombami” – Lord Widgery, Report of the Tribunal Appointed to Inquire into the Events on Sunday, 30 January 1972, kwiecień 1972. Ustalenia te spotkały się z powszechnym potępieniem, ale następne dochodzenie przeprowadzono dopiero w 1998 roku, pod kierunkiem Marka Saville’a. Ostateczny raport ukazał się w 2010 roku. Stwierdzano: „Mimo zeznań żołnierzy […] żaden z nich nie otworzył ognia w odpowiedzi na atak” – Independent Report of the Bloody Sunday Inquiry, 15 czerwca 2010.
324
P-TKT.
325
Nation Mourns Derry’s Dead, „Irish Times”, 1 lutego 1972.
326
British Take Direct Rule in N. Ireland. Heath Suspends Ulster Self-Rule, Names Aide to Run Province, „Washington Post”, 25 marca 1972.
327
Fulvio Grimaldi, Misteriosa “pasionaria” irlandese illustra l’attività rivoluzionaria dell’IRA, „Corriere della Sera”, 24 marca 1972.
328
Evidence Given on Handwriting, „Irish Times”, 26 października 1973; Violence “Not Included inIRAPrinciples”, „Guardian”, 26 października 1973.
329
Condannata all’ergastolo, „L’Europeo”, 29 listopada 1973.
330
Espulsi dall’Italia, i 2 irlandesi dell’IRA, „Corriere Milano”, 24 marca 1972.
331
Séamus McKendry, Disappeared. The Search for Jean McConville, Dublin: Blackwater Press, 2000, s. 14.
332
Michael McConville, wywiad udzielony autorowi; McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 13; Snatched Mother Missing a Month, „Belfast Telegraph”, 16 stycznia 1973.
333
Susan McKay, Diary, „London Review of Books”, 19 grudnia 2013.
334
Tamże.
335
Eileen Fairweather, Roisín McDonough, Melanie McFadyean, Only the Rivers Run Free. Northern Ireland. The Women’s Eileen War, London: Pluto Press, 1984, s. 35.
336
Jeffrey Sluka, Living on Their Nerves. Nervous Debility in Northern Ireland, „Healthcare for Women International” 1998, vol. 10; R. M. Fraser, The Cost of Commotion. An Analysis of the Psychiatric Sequelae of the 1969 Belfast Riots, „British Journal of Psychiatry” 1971, vol. 118; Mental Illness in the Belfast Trouble Areas, „Irish Times”, 3 września 1971.
337
Mental Illness…, dz. cyt.
338
McKay, Diary, dz. cyt.
339
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 13.
340
Jean McConville’s Daughter. “If I Give Up Fighting, They’ve Won”, „Observer”, 6 lipca 2014.
341
David McKittrick i in., Lost Lives. The Stories of the Men, Women, and Children Who Died As a Result of the Northern Ireland Troubles, Edinburgh: Mainstream, 2004, s. 1494, tabela 1; NI-SEC-4, Deaths (Number) Due to the Security Situation in Northern Ireland (Only) 1969–2002, The Conflict Archive on the Internet (CAIN).
342
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 13; The Disappeared of Northern Ireland’s Troubles, Belfast: Wave Trauma Centre, 2012, s. 16.
343
Michael McConville, wywiad udzielony autorowi.
344
Helen McKendry. Some People Ignored Us… Others Didn’t Give a Damn, „Belfast Telegraph”, 13 kwietnia 2015.
345
Michael McConville, wywiad udzielony autorowi; McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 14.
346
Michael McConville, wywiad udzielony autorowi; McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 14; Helen McKendry, dz. cyt.
347
Helen McKendry, dz. cyt.; McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 14.
348
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 14; Sons Recall 30 Years of Painful Memories, „Irish News”, 24 października 2003.
349
Heather Hamill, The Hoods. Crime and Punishment in Belfast, Princeton: Princeton University Press, 2011, s. 76, 77.
350
Simon Winchester, In Holy Terror, London: Faber, 1975, s. 110; 3IRAMen Jailed for Tarring Incident, „Hartford Courant”, 13 maja 1972.
351
Ulster Women Tar 2 Girls for Dating British Soldiers, „New York Times”, 11 listopada 1971; Ulster Girl Who Was Tarred Secretly Weds British Soldier, „Boston Globe”, 16 listopada 1971; Irish Girl Who Was Tarred Weds Her British Soldier, „New York Times”, 16 listopada 1971.
352
Officers ofIRAGroup Give Account of Fights, „Irish Times”, 18 marca 1971.
353
Belfast Confetti, „The New Yorker”, 25 kwietnia 1994.
354
Michael McConville, wywiad udzielony autorowi.
355
Sons Recall 30 Years…, dz. cyt.
356
Archie McConville, Michael McConville, wywiady udzielone autorowi.
357
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 13, 14.
358
Tamże, s. 15.
359
Sons Recall 30 Years…, dz. cyt.
360
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 15.
361
Tamże, s. 15; Michael McConville, wywiad udzielony autorowi.
362
Shops Suffer in Bomb Attacks, „Belfast Telegraph”, 20 grudnia 1972.
363
Sons Recall 30 Years…, dz. cyt.
364
McKendry, Disappeared, dz. cyt., s. 15. Istnieją pewne rozbieżności w kwestii tego, kiedy wydarzył się cały incydent. Dzieci McConville utrzymują jednak, że był to dzień przed uprowadzeniem ich matki. Mówiły tak już zaraz po jej zniknięciu. 16 stycznia 1973 roku „Belfast Telegraph” opublikował na pierwszej stronie artykuł, w którym Helen opisywała incydent po grze w bingo i dodawała: „Następnego wieczoru naszą matkę zabrano” – Snatched Mother…, dz. cyt.
365
McKay, Diary, dz. cyt.; Snatched Mother…, dz. cyt. W artykule z „Belfast Telegraph” Helen mówiła: „Matce ukradziono portmonetkę, torebkę, buty i płaszcz. Brutalnie ją pobito. Żołnierze z Albert
