МУЛОҲАЗА: шаҳар назарияси. Ўқув қўлланма. Ибадулла Самандарович БайджановЧитать онлайн книгу.
пайтда унинг Европа учун аҳамияти бутун Германияга қараганда катта эди.
Венеция.
Венеция.
Транзит савдоси ривожланган Италия шаҳарлари сиёсий бирликка қизиқиш билдирмади. Рим папаларига келсак, улар Италияни ўзларининг ҳукмронлиги остида бирлаштира олмайдиган кучсиз эдилар ва бошқаларга бунга имкон бера олмайдилар.
XIII – XV асрларда. капиталистик тараққиёт йўлига биринчи бўлиб кирган Италия шаҳарларида уйғониш даври бошланади – «ўша пайтгача бўлган бутун инсониятнинг энг буюк прогрессив инқилоби» бораётган буржуазия ўз даври учун одатий бўлмаган янги илғор ғояларни илгари сурди.
Италия шаҳарларининг иқтисодий ривожланиши феодаллар ва буржуазия ўртасида, бойлар ва камбағаллар ўртасида, императорлар (гиббелинлар) ва папалар (гуелфлар) тарафдорлари ўртасида, шаҳарлар ва шаҳарлар лигалари ўртасида, мўрт коалициялар ўртасида қаттиқ кураш билан бирга кечди.
Италия шаҳарлари ва тинимсиз босқинчилар Герман, Австриялик, Француз, Испан босқинчилари ушбу шафқатсиз жанглар ўчоғида янги ғоялар тўқнашди, характерлар мўътадил бўлди, инсоннинг қадри ва чексиз имкониятлари тўғрисида янги ғоя тасдиқланди жасорат, қатъиятлилик, зукколик, топқирлик, сиёсий курашда, ҳарбий жангларда, узоқ тижорат савдо корхоналарида ва саёҳатларда муваффақият калити эди, бундан ташқари, айнан Италияда антик давр билан боғлиқлик, унинг таъсири жуда кескин қабул қилинган.
Уйғониш даври эпохаси
Византия империяси
«Византия қулаши пайтида сақланиб қолган қўлёзмаларда, – деб ёзган Ф. Энгельс, – Рим харобаларидан қазилган антиқа ҳайкалларда, ажабланган ғарб олдида янги дунё пайдо бўлди – Юнон қадимийлиги; Ўрта асрларнинг руҳлари унинг ёрқин тасвирлари олдида ғойиб бўлди; Италияда санъатнинг мисли кўрилмаган гуллаши бошланди. Мумтоз антик даврнинг бир кўриниши ва бундан кейин ҳеч қачон эришиб бўлмайдиган бўлар эди.»
Шарқнинг Ўрта аср шаҳарлари
Келинг, биринчи навбатда ўрта асрларнинг ҳодисаларидан бири – араб шаҳарларининг ривожланишини кўриб чиқайлик. Ушбу шаҳарларнинг пайдо бўлишидан олдинги тарих қуйидагича VII—XIII асрларда араб истилолари ўрта Осиёдан Испанияга қадар улкан ҳудудни қамраб олди.
711 йилда Гибралтарни кесиб ўтиб, араблар Франция жанубидаги Испанияни босиб олдилар ва 732 йилда Карл Мартелл томонидан мағлубиятга учраган Поитиерс жангида фақат Европада олдинга силжишларига чек қўйдилар. Шарқда ўрта Осиё арабларга қаттиқ қаршилик кўрсатди. 705—715 йилларда босиб олинганида араб қўмондони Кутеиба муслим 100 минг асирни қулликка олиб кетди.
728—737 йилларда Сўғдиянадаги қўзғолони ниҳоятда шафқатсизларча бостирилди. Араб маданияти ва илмининг ривожланишига арабларнинг қадимги муаллифларнинг асарлари билан танишиши ёрдам берди; Искандария ва бошқа босиб олинган шаҳарлар кутубхоналарида топилган ушбу асарлар араб тилига таржима қилинган ва кейинчалик