Әсәрләр. 6 томда / Собрание сочинений. Том 6. Мухаммет МагдеевЧитать онлайн книгу.
иде), халкыгызны да ихтирам итәм, мин серрә генә йоклап калыйм әле, – дип, бүлмәгә кереп киткән.
Карагыз әле, Соболев онытылып тора икән бит…
Килде «капитан первого ранга» – Казан шау итте. Казанда андый мәһабәт ир булганы бармы? Ул, мин сиңайтим, сөяктән коелган кәкре таяк, ул затлы импорт пальто, мин сиңайтим, сигез өлгеле, өсте төймәле фин кепкасы (кышның көне), ул хикмәтле ботинкалар (импорт), ул сиңа тук, зур бит, нәселдән килгән шәп күзләр (моның, мондый күзләрнең, эшче-крестьянда булу ихтималы юк), ул сөйләшү рәвешләре… Язучы күргән бар, әйтик, Михаил Шевченко, Николай Доризо һ. б., ләкин мондыйны…
Миңа ул көнне кич Гомәр Бәширов өендә өстәл янында Соболев белән бергә утыру бәхете эләкте. Минем күзләр яна. Ә колакта Хәбинең – тугыз ел Тын океанда хезмәт иткән, шунда Соболев әсәрләрен күңеленә бикләгән татар егетенең – тавышы ишетелә. Ул гел бер җөмлә әйтә иде: «Один матрос – матрос, два матроса – рота. Сколько нас? Батальон! Һир-ра!»
И Ходаем, шушымыни инде мәшһүр Соболев?
Өстәл әзерләшеп йөргәндә, икенче бүлмәгә кергәч, Гомәр абый шкафтан бер таблетка алып йотты да зарланып алды:
– Хәрби училищега очрашуга барган идек. Абзый бит хәрбиләр белән очрашырга бик ярата. Язганы да гел шул. Очрашудан соң генерал банкет ясады, курсантлар ашханәсендә. Югары чиннар гына катнашты. Аз гына культура кирәк бит инде. Элементар гына культура. Коньякны ике йөз илле граммлы стаканнарга тутырып салып чыгардылар. Шаккаттым. Әйләндереп кенә куялар. Төбенә хәтле. Ничек эчәргә кирәк аның кадәр?.. Менә бит, каты кызды бит әле абзый. Син инде ни… өстәл тирәсендә бераз ярдәм итәрсең. Мин бик арып киттем.
Залда мәҗлес башланып ята иде. Мин күбрәк аяк өсте торып сыйладым. Әмма Соболевның рюмкасына үз кулым белән коньяк салу бәхетенә ирешә алмадым, чөнки өстәлгә, мәҗлескә ул хуҗа иде. Ул өстәл башына үзе үк кереп утырды, шундук ике эшне берьюлы эшләп алды, вәт бу моряк дисәң моряк шул! Бер кулы белән ул төркемгә өелгән шешәләр өстенә үрелеп, шуннан берьюлы ике әрмән коньягын суырып алды (хәер, алар шул икәү генә иде). Шуннан мәҗлес кыза төште. Китте тостлар, китте тостлар. Мирсәй ага күкрәк кесәсеннән бер ампула чыгарды, нәрсәдер йотты, рюмкага авызын тидереп кенә алды. Фатих Хөсни, күзләрен челт-челт йомып, сәгатенә карап алды да:
– Кәримә апа, бик рәхмәт, мине Мәрфуга көтә торгандыр, – дип, шыпырт кына тайды.
Шулай өстәл хуҗалары булып без калдык, ни чыдам Зәки абый Нури да инде, Соболевны мактап, татарча тост әйтә иде – күпме мөмкин! Хәер, әле безнең рәттә культура министры мәрхүм Булат Миңнуллович Гыйззәтуллин да бар, ул да бик арыган, бик йончыган, кешегә сиздермичә генә, сәгатенә карап ала: кайтырга, ятарга, ял итәргә, ял итәргә иде бер! Ә «капитан первого ранга» яңадан рюмкасын тутыра, Гомәр ага зал ишегеннән поднос белән чәй керткән карчыгы Кәримә апага мөлдерәтеп карап ала…
Константин Заслонов отрядында сугышкан Зәки Нури, арып, өенә кайтып китте. Без исә, хөкем ителгәннәр, әрмән коньягының икенче шешәсенең соңгы тамчысы йотылганны көтеп утыра идек. Ниһаять, ул минут килеп җитте, урыннардан