Латте омили. Джон Дэвид МаннЧитать онлайн книгу.
суратга яқинроқ эгилиб, тафсилотларини кўздан кечира бошлади: тош ётқизилган тор кўчалар, оқланган уйлар, шоҳона мовий эшиклар ва деразалар.
– Бу сурат… Миконосда олинган деб ўйлайсизми?
Ҳенри ҳам суратга эгилди, кейин секин бош ирғади:
– Ҳа, шундай деб ўйлайман.
– У жуда гўзал…
Зои хўрсинди.
– Чиндан ҳам энг яхши кўрганим… – деди сўнг ўзига гапираётгандек оҳисталик билан, – мана шу ерда бўлиш, шу шўр томчилар нафасини ҳис этиш, чайкалар овозига қулоқ тутиш. Мана шу бутун манзарани ўз кўзларим билан кўриб, қулоқларим билан эшитсам…
У яна қаддини ростлаб, уялганидан жилмайди ва одатий овозда деди:
– Ҳар ҳолда, бу мутлақо имконсиз нарса.
– Мутлақо имконсиз, – такрорлади Ҳенри секингина, худди бу сўзларни мулоҳаза қилиб кўраётгандек. Кейин бошини ён томонга оғдирганча қизга қаради.
– Лекин бу бир саволга боғлиқ, шундай эмасми?
Зои нима деб жавоб қайтаришни билмасди.
– Демак, суратга олишни ёқтирасиз, – деди Ҳенри. – Айтинг-чи, “окулус” атамасини биласизми?
– Фултон маркази яқинидаги бекат шундай номланади. Аслида, мен ҳозир ўша ерга кетяпман, – деди Зои.
– Йўқ, йўқ, – деди Ҳенри. – Мен бино ҳақида гапираётганим йўқ. Фотографиядаги атамани назарда тутяпман.
Зои қошини чимирди.
– Окулус – қаерда туришни хоҳлаётганингизни аниқлаш, – тушунтирди бариста. – Қаерда турганингиз ва нимани кўраётганингиз расмнинг тўғри чиқишини белгилаб беради. Яъни манзарани ўзингиз хоҳлаётгандек тўғри тасвирлаш унга қайси томондан қарашингизга боғлиқ. Нимани назарда тутганимни тушуняпсизми?
Зои аслида тушунганига ишончи комил бўлмаса-да, “ҳа” дегандек бош ирғади.
– “Окулус” фотография санъатида камерани қўйиш керак бўлган жойнинг номи ҳисобланади, аслида “оculus” лотинча “кўз” сўзидан келиб чиққан, – деб давом этди бариста. – Фақат бу чин маънода сизнинг кўзингиз. Суратни аввало миянгиздаги ақл кўзингиз билан кўрасиз. Ҳар кимнинг ўз “окулус”и бор ва у ўша орқали кўради.
– Тушунарли, – деди Зои. У илгари ҳеч қачон бу сўзнинг маъноси ҳақида ўйлаб кўрмаган экан.
– Мен ҳозир фотография ҳақида гапирдим, – деб қўшимча қилди Ҳенри, – лекин ёзмоқчи бўлган ҳикоянгизни ҳам шундай осонгина айтиб беришингиз мумкин. Ўзингиз амалга оширмоқчи бўлган саёҳат, бир-икки соатда келиши кутилаётган дўстларингиз учун тайёрлайдиган таомингиз ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин. Сиз турган жой маълум бир нуқта ва у ерда учта нарса – сиз, объективингиз ва дунё бор. Хўш, сиз нимани ижод қиласиз?
Барбара нима деганди? У кўп нарсани билади. Зоининг хаёлига биринчи бўлиб “ғалатироқ” сўзи келди. Лекин ёқимли “ғалати”. Жентльменларга хос. Ҳенри ҳам қаҳвахонанинг ўзи сингари эски мактаб одамларидан эди.
Ҳенри Ҳайдн бирорта мижоз уни кутиб турмаганига ишонч ҳосил қилиш учун ортига қараб, қаҳвахонани кўздан кечирди. Пештахта ортида турган узун соқолли ва замонавий шляпали бруклинлик олифта унинг нигоҳини илғаб, гап қотди:
– Хавотир олма, Ҳенри. Бизда ҳаммаси жойида.
Ҳенри яна